600 YILLIK GİZEM

Bilinmeyen pek çok faktörün sisli bulutları arasında gizemini inatla koruyan bir kitap var.

Dünyada sırrı çözülememiş 10 tarihi eser arasında yer alıyor.

İsmi Voynich.

El yazması.

Resimli.

Sayfalarda 23 ile 40 arası farklı harf ve 38 kelime bulunuyor.

Soldan sağa doğru yazılmış.

Toplam sayfa sayısı 240 civarında. ( bazı sayfaları eksik)

Yazarı bilinmiyor.

Yazım dili bilinmiyor.

Kullanılan harfler bilinen hiçbir alfabe ile benzerlik taşımıyor. Üstelik tek bir harf bile dünya üzerindeki antik veya modern bir başka alfabe ile eşleştirilemiyor.

Tek bilinen dünyanın en eski el yazması kitap olduğu.

Yapılan karbon testleri 15. yüzyıl İtalyan Rönesansı sırasında yazıldığı tahminlerini güçlendiriyor.

İçinde bitki, astroloji ve ilaçbilimi ile ilgili ilginç resimler, çizim ve diyagramlar bulunuyor. Bazı sayfaları ise katlanabiliyor.

Dilbilimcilerin en gözde araştırma konusu.

Belki de bu yüzden hakkında türlü teoriler var.

Ancak gizemi hala çözülememiş.

Üstelik kitabı merak edip araştıran, gizemi üzerine kafa yoran pek çok tarihçi ve kriptoloji uzmanının akli melekelerini kaybettiği tarihe not olarak düşülmüş.

Bu gizemli kitap, 1912 yılında İtalya’da Villa Mondragone olarak bilinen binadaki bir sahaftan satın alınır.

Satın alan kişi, Avrupa’da antika avına çıkan Polonyalı antikacı Wilfrid Voynich’dir.

Dünyanın en büyük ve nadir kitap işletmelerinden birinin yöneticisi olan, aynı zamanda 18 farklı dil bilen Wilfrid; kendi soy ismini taşıyan bu özel kitabın isim babası olarak hatırlanır.

El yazması kitabın en eski teyid edilen sahibi 17. yüzyılın başlarında Prag’da yaşayan Georg Baresch isimli pek de tanınmayan bir simyacı olur.

Simyacı elindeki kitabın çözülebilmesi için dönemin bilinen şifre çözücüsü Cizvit alimi Athanasius Kircher’e 1639 yılında bir mektupla baş vurur.

El yazmasından örnek kopyanın da eklendiği bu mektup; gizemli kitaptan söz eden, bugüne kadar bulunmuş en eski tarihli kayıttır.

1870 yılına kadar Prag’da  Collegio Romano  kütüphanesinde kalan kitap; sonrasında İtalya’da Villa Mondragone olarak bilinen binaya ulaşır. Collegio Romano elindeki kitabı, ilgilenebileceğini düşünerek Voynich’e satar.

Voynich, bu ilginç kitabı dönemin kriptograflarına götürdüğünde  büyük bir gizemi elinde tuttuğunu fark eder.

El yazmasına kendi ismini verir.

1914 yılında New York’a taşınarak çalışmalarına burada devam eder.

Dünyaya gizemli bir miras bırakarak hayata veda ettikten sonra, İkinci Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında da pek çok uzman tarafından incelenir kitap.

Tarihler 1969 yılını gösterdiğinde; Amerika’nın en başarılı kitap satıcılarından biri olan Hans Peter Kraus tarafından; Yale Üniversitesi’nin Nadir Kitaplar ve El Yazmaları Kütüphanesi’ne bağışlanır.

Astroloji, bitki bilimi gibi çeşitli konularla ilgili bilgiler verdiği düşünülen kitabın içeriğindeki yaklaşık 40 bin sözcükten sadece 300'ünün çözülebildiği notları, bugüne dair.

Bu nedenle kitap anlam ve köken olarak gizemini hala koruyor.

Görselindeki resim ve imgelerin kitabın gizemine gizem kattığına inanan araştırmacılar; aslında kitabın yazımında gerçek bir dil kullanıldığını, ancak konuşulan bu dilin yazıya dökülmemiş olduğu için anlaşılmadığını düşünüyor.

Son olarak Japon savaş kodlarını çözen Amerikalı usta şifreci William Friedman ve ekibi, kitap üzerinde aylarca süren çalışmalar sonunda çözülemez olduğunu kabul eder.

Ardından 2001 yılında Yale Üniversitesi’nde kitap ile ilgili yapılan bütün çalışmaların sonlandırılmasına karar verilir.

Günümüzde Voynich el yazması kitabın sayfalarındaki gizem devam ederken; pek çok sanatçıya kültürel anlamda etki ettiği ve çalışmalarına ilham kaynağı olduğu gerçeğini unutmamak gerek.

Sevgiyle kalın.

Belgin ERYAVUZ

04.12.2024

Kaynaklar: https://sinopbilke.com; http://okumakiyigelir.com; https://tr.wikipedia.org.