DOĞANIN İNTERNETİ (1/2)

Doğanın nasıl da mucizevi bir yaşamı içinde barındırdığını hemen hepimiz biliyoruz artık. Bilmediklerimizi öğrendiğimizde ise doğaya ve içindekilere olan saygı ve hayranlığımız katlanarak artıyor.

İşte onlardan bir tanesi daha.

Bizim internetle henüz tanışmadığımız zamanlardan bugüne, yer altında muhteşem bir internet ortamı olduğunu okudum geçenlerde.

Doğanın İnterneti.

İngilizce ‘Wood wide web’ olarak geçiyor. Yani bitkilerin yer altında birbirlerine ağlarla bağlanması. Bu yolla iletişim içinde olması.

Söz konusu ağ o kadar yoğun ve karmaşık ki; tek bir ayak izinin altında yüzlerce kilometrelik ağ yapısına rastlamanın mümkün olduğunu belirtiyor uzmanlar. Bu sayede hem aynı hem de farklı türden ağaçlar birbirleriyle iletişime geçiyor.

Tüm bu döngünün esas kahramanı toprağın altında yaşayan MANTARLAR. Bitkilerin köklerini birbirine bağlıyor ve aralarında konuşmalarını sağlıyor. Böylece besin ve bilgi paylaşımı yapıyor, hatta zararlı bitkileri yok edebiliyorlar.

Düşünsenize bu nasıl muhteşem bir beraberlik ve denge.

Doğada 5 milyondan fazla türünün olduğu tahmin edilen mantarlar, bitkiler âleminin klorofilden yoksun tek veya çok hücreli canlıları.

Yeryüzündeki madde dönüşümünde aktif rol oynuyorlar. Ölü bitki ve hayvan kalıntılarının çürüyerek toprağa karışmasını sağlıyorlar. Bu arada sessizce kurdukları ağlar sayesinde doğanın dengesini koruyorlar. Yani parazit gibi davranmıyor; tam tersine ağaçları besliyor, olası kuraklıklara ve hastalıklara karşı dayanıklılıklarını artırıyorlar.

Bu durum ilk kez 1997 yılında Suzanne Simard tarafından kanıtlanmış. Kendisi British 

Columbia Üniversitesi’nde öğretim görevlisi. Britanya Kolumbiyası'ndaki ormanlarda büyümüş ve dedesini örnek almış.

Onun ve diğer mantar bilimcilerin araştırmaları sonunda; ağaçlar arasında karbon, nitrojen ve fosfor gibi besin paylaşımlarının yapıldığı ortaya çıkmış.

Ağaçlar mantarlara karbonhidrat sağlıyor. Mantarlar da topraktaki suyu yukarı çekerek, değerli kimyasalları onlara ulaştırıyor.

Sessiz ama son derece güzel bir alış veriş.

Öyle değil mi?

Kısacası çoğumuzun canlı sınıfına dahi katmadığı, keserken içinin acımadığı ağaçlar birbirlerine yardım ediyor. Bizler gibi sadece kendilerini düşünmüyor. Besinlerini paylaşıyor. Yaşamlarına destek veriyor. Zararlı mantar ağına bağlananlar olursa onları kimyasal sinyallerle uyarıyor. Böylece hep beraber dirençlerini artırıyorlar.

Tüm bunlar son yıllarda dünya genelindeki araştırmacıların yaptığı pek çok deneyle tamamen kanıtlanmış durumda. Yani sadece varsayım değil, hepsi tamamen gerçek.

Fotosentez yapamadığı için kendi enerjisini üretemeyen bazı asalak bitkiler, her ne kadar bu ağı kullanıp besin çalmaya çalışsa da; onlarla da mücadele ettikleri de düşülen notlar arasında.

Türkiye’de bu anlamda en gelişmiş bölge yemyeşil ormanları ile ünlü Karadeniz Bölgemiz. Toprak altında yetişen çok sayıda mantarın oluşturduğu ağ sayesinde, ağaçlar varlıklarını en güzel şekilde koruyor.

Doğanın en güzel armağanlarından biri olan ağaçlar, bu dünyada tek başına olmadıklarının farkındalar. Bir araya gelip yaşamı zenginleştirdiklerini çok iyi biliyorlar. Birliği ve beraberliği seviyorlar.

Ne dersiniz? BERABERCE YAŞAMDA biz insanların yapamadıklarını yapmıyorlar mı sizce de?

Elbette yapıyorlar. Yazının devamında ağaçlar hakkındaki gerçekleri okuyunca bana hak vereceksiniz eminim ki. (devamı 2/2’ de)

Sevgiyle kalın.

Belgin ERYAVUZ

10.08.2017