ELEALI ZENON ve KAPLUMBAĞA (2/2)

Gerçekten de Aşil, kaplumbağanın bulunduğu noktaya her gelişinde kaplumbağa bir başka noktaya geçmiş olur.

Aşil'in onu yakalayabilmesi için, önce kaplumbağanın yarışa başladığı ilk noktaya erişmesi gerekir.

Aşil bu noktaya geldiğinde ise kaplumbağa biraz daha ilerde olur. Yeniden kaplumbağanın bulunduğu yeni noktaya erişmesi gerekir.

Ancak kaplumbağa da hep hareket halinde olduğu için her daim biraz daha ilerde kalır.

Kısacası bu paradoksa göre; Aşil kaplumbağayı hiçbir zaman yakalayamaz. Evet aralarındaki mesafe sürekli azalır ama asla kapanmaz.

Ok paradoksunda da benzer bir sonuca varılır.

Bu paradokslarda Zenon’un temel bir çıkarımı var.

Ona göre mesafeler sonsuz noktalardan oluşur. Dolayısı ile sonlu bir süre içinde geçilemez.

Bu satırları okuduğunuzda paradoksların aklınıza tam olarak yatmadığını biliyorum. Hatta bazılarınıza göre mantıksız.

Ama paradokslar böyle.

Çoğu şaşırtma amacı güden, aykırı duygu ve düşünceler.

Üstelik o dönemde bunu savunan felsefeciler; gerçek yaşamda Aşil’in kaplumbağayı yakalayacağını bilir. Yine de görülenin gerçek olmadığını hatta duyularımızın bizi aldattığını ileri sürer. Ve hepimizi yine ve yeniden düşünmeye davet eder.

İleriki tarihlerde bu çok sevilen paradoksu matematiksel olarak ele alan uzmanların; bir mesafenin sonsuza kadar bölünebilmesi ile sonlu bir büyüklük olması arasındaki farkı ortaya koyan açıklamaları olur.

Gelin görün ki paradoksu savunanlar, uzmanların açıklamalarından memnun olmazken; çözümlerin yaşama uygulanmasına karşı çıkarlar.

Yine de Zenon’un aklımızı karıştıran tüm çabalarının; uzay, zaman, hareket, sonsuz, sürekli, sayı, gibi temel kavramların felsefi analizine büyük katkıda bulunduğu belirtiliyor.

Gerçekten de geçmişe ait her bir bilgi kırıntısının geleceği aydınlatan ışık olduğu gerçeğini unutmamak gerekiyor.

Sevgiyle kalın.

Belgin ERYAVUZ

15.07.2024

Kaynaklar: https://tr.wikipedia.org; https://evrimagaci.org; https://www.filozofunyolu.com.