BÜYÜLEYİCİ DİL (2/2)

Guido’nun Eli, aslında yedi adet iç içe geçen altı notalı diziden oluşan bir sistemdir. Eğitim sırasında da elin ilgili kısmı gösterilerek anlatım kolaylaştırılır.

İşitme duyumuzu koordine eden ve müzisyenleri doğru tonlara yönelten ilk müzikal işaret sistemi, yedi sembolle beraber ortaya çıkmış olur.

Müziği yazılı olarak ifade etmede kullanılan her bir nota, müzikteki belli bir sese karşılık gelir.

O zamanlarda kare görünümlü olan notalar; her biri başlangıçta bir harfle işaretlenen ve belirli bir tonla eşleşen dört paralel çizgi üzerinde tasvir edilir. (Bugün beş paralel çizgi var ve şekilleri oval.)

Böylece notaların ismi, Aziz John'un “Ut queant laxis” ilahisinin ilk heceleri yani   “ut-re-mi-fa-sol-la..” olur.

‘Ut’ sonraları ‘do’ olarak değiştirilir. ( Peş peşe söylerken tutukluk yaptırdığı, uzatılamadığı için.)

Guido, ‘Si’ notası hariç, diğer notaların isim babası olarak tarihe geçer.

Mucize ve gizem dolu ilk hecelerle beraber, müzik dünyası insanlar arasında güzelliklerle dolu bir iletişimi aralamıştır artık.

Günümüzde notalar iki temel sistem kullanılarak isimlendirilir.

Birinci sistem (do-re-mi dizgesi) daha çok İtalya, Portekiz, İspanya, Fransa, Romanya, Yunanistan, Rusya, Moğolistan, İran, Arabistan, İsrail, Ukrayna ve Bulgaristan gibi ülkelerde kullanılır.

İkinci sistem (A-B-C-D-E-F-G dizgesi) ise İngiltere, Almanya gibi kuzey ülkelerinde tercih edilir.

İşte, dört satır ve kare şeklindeki notalarla el üzerindeki çizgilerle başlayan müthiş yolculuk.

Dileğim o ki; dört bir yanınız her zaman kalbinize iyi gelecek müzik tınıları ile kuşatılsın.

Sevgiyle kalın.

Belgin ERYAVUZ

06.02.2025

Kaynaklar: https://www.zdergisi.istanbul, https://tr.wikipedia.org; https://onedio.com; https://evrimagaci.org.