BEYNİ ÇALINAN DAHİ (3/3)

Albert Einstein 1939 yılında, İkinci Dünya Savaşı başlamadan hemen önce prestijini kullanır. Yazdığı mektupla Amerikan hükümetini Nazi Almanya'sının atom bombası tehlikesine karşı uyarır.

Başkan Roosevelt, Hitler'in atom bombasında ilk adımı atma riskine karşı; ülkesinde bombayı geliştirmek için seferberlik başlatır. Böylece savaş sırasında bombayı geliştiren tek ülke olarak tarihe geçer Amerika.

Gelin görün ki bilime olan katkıları bir yana; Albert Einstein bu kararla belki de hayatının en büyük hatasını yaptığını sonradan itiraf eder.

1933 yılında Amerikan üniversitelerini ziyaret ederken, Alman hükûmetinin Yahudileri tüm resmi konumlardan men ettiğini öğrenir. Hitler tarafında ölüm listesine alınan ve başına 5000 dolar ödül konan Einstein; Nazilerin başlattığı kitap yakma kampanyalarında; kendi eserlerinin de olduğunu görünce Almanya'ya bir daha geri dönmez.

Belçika ve İngiltere'nin ardından Amerika’ya göç eder. Ömrünün son yıllarını bu ülkede geçirir.

18 Nisan 1955 yılında Albert Einstein iç kanama geçirir. 76 yaşında, Princeton Hastanesi'nde gece saat 01.55'te hayata veda eder.  

Ölüm nedeninin anlaşılması için otopsiye karar verilir.

Otopsi sırasında o gece nöbette olan hastane patolojisti Thomas Stoltz Harvey; beyni kafatasından itina ile çıkarır.

Ailenin isteği üzerine bedenini yakılmak üzere hazırlarken; bir yandan da hayranı olduğu bilim insanının beynini kendi sefer tasına koyar ve evine götürür.

Böylece ünlü dehanın beyni çalınmış olur. Haberi duyan aile şoka girer.

Hükûmet yetkileri ve kendi meslektaşları ise çileden çıkar.

Beynin hemen iadesi istenir.

Gelin görün ki işinden olacağını bile bile bunu kabul etmez. Aileye sadece bilimsel araştırmalarda kullanacağına dair yemin ederek beyni 1985 yılına kadar sahiplenir.

Beynin bir kısmını kendisi incelerken, bir parçasını da başka uzmanlara yollar. Sansasyonlar bitmez. Sonuçta beyninde normal bir insana kıyasla gelişmiş olduğu; beyin nöronlarını besleyen glial hücrelerinin daha çok bulunduğu tespit edilir. Ancak bu konuda farklı fikirler hiç bitmez.

Einstein'ın beyni tam 53 yıl sonra Princeton Hastanesi'ne geri döner. Beyni çalan otopsi uzmanı Harvey ise bundan 3 yıl sonra hayatını kaybeder.

Görelilik teorisi, kuantum mekaniği, kütle enerji denkliği formülü ve daha nice devrim niteliğindeki buluşları ile tüm zamanların en iyi fizikçisi olarak kabul edilen dehanın hayat hikayesi böylece sonlanır. Ardında bıraktığı o bilgi dolu izler sayesinde ölümünden tam 44 yıl sonra bile Time dergisi tarafından yüzyılın en önemli kişisi olarak seçilir.

Albert Einstein, hayatına sığdırdığı 300'den fazla bilimsel makale ve 150'den fazla bilim dışı çalışmaları ile günümüzde de dahi olarak anılmaya devam ediyor.

Sevgiyle kalın.

Belgin ERYAVUZ

17.10.2024

Kaynaklar: https://tr.wikipedia.org; https://etkinlik.marmara.edu.tr; https://www.nobelprize.org.