NEFESLER TUTULDU ATAMIZ EBEDİ YERİNDE (1/3)

Atamızın aramızdan ayrılışından tam 15 yıl sonra; nefesler adeta tutulur. Çünkü Atatürk için titizlikle hazırlanan anıt mezar biter ve Atamızın ebedi istirahatgâhına alınma vakti gelir.

Gönlümüzde hiç bitmeyen sevgisi ile Atamızın Etnografya’daki geçici yerinden çıkarılıp; onun için özel olarak hazırlanan Anıtkabir’e yolculuğunda yaşananlar öylesine canlı gibi ki.

Her bir satırında tüylerimizin diken diken olmaması içten bile değil.

Türk milletine gömüleceği yer konusunda bir vasiyette bulunmadığı bilinen Atatürk’ün mezar anıtı için; Ankara’nın her noktasından görülen Rasattepe belirlenir. Üstelik Atamızın geçmiş gezilerinde bu tepeyi bir anıt yeri olarak beğenmiş olması da bu tercihi kuvvetlendirir.

Belirlenen yerde Atamıza layık bir yer hazırlanmalıdır.

Bu amaçla 1941 yılında bir proje yarışması düzenlenir. Yabancı ülkeler dahil toplam 49 proje katılır.

En çok beğenilen üç proje arasından Prof. Emin Onat ile Doç. Orhan Arda’ya ait ‘25’ numaralı proje kabul edilir.

750 bin metrekarelik bir alan üzerinde tam 907 metre yüksekte yer alacak olan Anıtkabir; Aslanlı yol, tören meydanı, mozole ve on kuleden oluşacaktır.

Atamızın kabri ise 40 tonluk yekpare mermerden yapılan sembolik lahdin, yaklaşık 7 metre altındaki mezar odasında yer alacaktır.

Böylece Anıtkabir'in yapımına 9 Ekim 1944'de başlanır.

Bu arada tam da Atamızın istediği gibi; Anıtkabir’in inşaatında bir ilk yaşanır. Ve Türkiye’nin ilk kadın inşaat mühendisi Sabiha Rıfat Gürayman, devlet adına inşaatı denetleyen baş kontrolör olarak görev alır.

(Hepimiz için son derece özel olan Anıtkabir’in detayları o kadar kıymetli ki; birkaç satırla geçiştirmemek adına bu konu ile ilgili başka yazı dizisi hazırlayıp paylaşmak isterim.)

Anıtkabir’in yapımı yaklaşık 9 yıl sürer.

21 Kasım 1938 sabahı katafalktan alınarak törenle geçici kabri olan Etnografya Müzesi’ne getirildiğini ve Türk bayrağına sarılı olarak 31 Mart 1939 tarihine kadar orada kalan tabutun; lahdin altında hazırlanan oda biçimindeki kabre indirildiğini biliyoruz.

Artık Atamızın bu geçici yerden alınarak ebedi istirahatgahına taşınma zamanı gelmiştir. (devamı 2/3’de)

Sevgiyle kalın.

Belgin ERYAVUZ

14.11.2023