ACIMASIZ DENEY (2/3)

Çoğunlukla şizofreni ve manik-depresif psikoz tanısı konularak hastaneye yatırılan denekler; tamamen normal davrandıkları, uyum gösterdikleri halde hekimleri ikna edemezler. Sonuçta bir denek tam 52 gün hastanede tutulurken, diğerleri yaklaşık 19 gün sonra taburcu olur.

Gelin görün ki olay bu şekliyle kalmaz. Çünkü hiçbir klinik hastaların tamamen iyileştiğine inanmaz. Bu nedenle de her birine ‘gerileme dönemi şizofreni’ tanısı konarak çıkışları yapılır.

Deney sahibi Rosenhan, böylesi bir tanının, akıl hastalıklarının iyileştirilebilir olarak kabul edilmediğini gösterdiğini söyler. Yani bir şekilde hastaneye başvuranlar, ömürleri boyunca bu etiketi taşımak durumunda kalacaklardır.

Tüm bu deney günleri boyunca, ilginç olan bir başka durum daha vardır.

8 deneğin gittikleri kliniklerde irtibatta bulunduğu toplam 118 akıl hastasından tam 35 tanesi; bu kişilerin gerçekte hasta olmadığını anlar. Hatta onların sahtekarlık yaptığını, kliniği denetlemeye gelen gizli görevliler olduğunu bile söylerler. Oysaki eğitimli uzman doktorların hiçbiri en küçük bir tereddüt dahi yaşamadan teşhis koymuştur.

Toplamda 8 yıl süren deney sonuçları ve Rosenhan’ın açıklamaları psikiyatr alanında büyük bir kaos yaratır.

Akabinde araştırma sonuçları, dünyanın önemli bilim dergilerinden biri olan Science dergisinde 19 Ocak 1973 yılında yayınlanır.

Makale ‘Delilerin Arasında Akıllı Olmak’ başlığını taşır.

Makale sayesinde psikoloji dünyasının o zamana kadar ki yöntemleri açıkça gözler önüne serilirken; o ana değin kullanılmayan sosyoloji ve etik kavramları da konuya eklenmiş olur.

Bu sayede kendi içinde kapalı olan bu alan, uzman hekimleri yeniden düşünmeye ve araştırmaya, fikirlerini açıkça ve cesurca tartışmaya yöneltir. (devamı 3/3’te)

Sevgiyle kalın.

Belgin ERYAVUZ

05.04.2023