İNSAN KÜTÜPHANESİ (1/2)

Hepimizin aslında farkında olduğu, hatta yanlış olduğunu bildiği halde yine de yaptığı bir davranış şekli; karşımızdaki kişiye ön yargıyla yaklaşmak.

Oysaki ön yargı (olumlu veya olumsuz) her türlü, başkalarını adil bir şekilde yargılamamızı engelliyor.

Çünkü ön yargının etimolojik tanımı, bir kişi ya da bir şey hakkında yeterli bilgiye sahip olmadan bir değer yargısı geliştirmek.

Yani tam olarak bilinmeyen bir duruma karşı takındığımız bir tutum söz konusu.

Peki ön yargı ile mücadele etmek mümkün mü?

Evet.

Bu amaçla ‘İnsan Kütüphaneleri’ kurulmuş.

Bu kütüphanede kitaplar yerine insanlar var.

Yaşayan, nefes alan insanlar.

Bu nedenle belki de bu projede ‘İnsan Kütüphanesi’ ifadesine ek olarak ‘Yaşayan Kütüphane’ de diyebiliriz.

Projenin genel amacı, insanlara ön yargılarından kurtulmaları için bir olanak sağlamak.

2000 yılından itibaren uygulanan bu özel projeye dünya üzerindeki seksenden fazla ülke katılmış.

İlk örnek Danimarka’dan.

Bu kütüphanede bir kitap yerine bir kişi ödünç alınıyor.

Ardından 30 dakika boyunca onun hayat hikayesi dinleniyor. Aralarda akla gelen her türlü soru sorulabiliyor.

Burada bulunanların belirli ünvanları var. Tıpkı ödünç alıp okuyacağımız kitabın kapağında yazan ismi gibi.

O kişilerden herhangi birinin yaşam öyküsü dinlendiği zaman; bir kitabı sadece kapağına bakarak yargılamanın yanlışlığı gibi; aslında o kişiye nasıl da ön yargılı bir tutumla yaklaşıldığı kolayca anlaşılıyor.

Çünkü bu kütüphanede sorunlar paylaşılıyor.

Yargılanmadan dinleniyor.

Toplum içinde olduğunu, bir anlamda değer gördüğünü hisseden kişiler sorunlu hayatlarını paylaştıkça rahatlıyor.

Bir anlamda terapi görmüş gibi hissediyor.

Bununla beraber bu anlatım sırasında karşısındakini dinleyen kişi de hayatın zorluklarının sadece kendisinde olmadığını fark ediyor. Bir anlamda hem anlatan hem de dinleyen paylaştıkça; karşılıklı olarak birbirlerinin yaralarına merhem oluyor.

Farkındalık karşılıklı olarak artıyor.

Daha anlayışla davranılmanın önemi hissediliyor.

İnsan kendi yaşadıklarını sorgularken koyduğu acımasız kalkanı kaldırma cesareti gösteriyor.

Kısacası herkes birbirine şifa oluyor.

Ülkemizde de bu özel projenin benzer uygulamaları var. (devamı 2/2’de)

Sevgiyle kalın.

Belgin ERYAVUZ

03.05.2025