Nam-ı
diğer ‘İKİ DİRHEM BİR ÇEKİRDEK’
Yaklaşık
5000 yıldan beri bilinen bir meyve keçiboynuzu.
Sıra
dışı.
Tatlımsı
tadı ile özel.
Üstelik
enerjisi oldukça yüksek.
Görüntüsünden
dolayı keçiboynuzu ismini almakla beraber birçoğumuz tarafından ‘harnup’ olarak
da biliniyor.
Uzun
ömürlü ağaçların meyve vermesi tam 15 yılı buluyor. Çiçekleri ise oldukça kötü
kokuyor.
Latince
ismi ‘Ceratonia siliqua.’
Yakup
peygamberin çölde ekmek yerine tükettiği bir meyve olduğu için; “Yakup
Peygamberin Ekmeği” anlamına gelecek şekilde;
İngilizce
‘Carob, St.John’s Bread, Locust bean.’
Almanca
‘Johannisbrot’ şeklinde kullanılıyor.
Akdeniz
ülkelerinin bu güzel bitkisinin kendisi kadar ÇEKİRDEKleri de sıra dışı ve
özel.
Hele
hele 33 tanesi bir araya geldi mi özelliği daha da artıyor. Yazımın başlığına konan 33 KEÇİBOYNUZUnun da öyküsü de böyle başlıyor.
Neden
mi?
Çünkü
keçiboynuzu çekirdekleri, doğada gerek ağırlık gerek hacim olarak herhangi bir değişime
uğramıyor.
Bu
oldukça sert çekirdeklerin her biri tam tamına 200 miligram (0,2 gram) geliyor.
Bu
ölçü dünyanın her yerinde AYNI.
Yani
5 tane keçiboynuzu çekirdeği TAM 1 gram geliyor.
Çok
eski yıllarda bulunan bu özellik; sarrafların değerli madenleri ve kıymetli
taşları hassas olarak tartmasında keyifle ve güvenle kullanılmış.
Hepimizin
bildiği ‘Karat’ sözcüğü ise keçiboynuzunun Latince ismi olan “Ceratonia” dan
türetilmiş. Arapça ismi ‘karrat’. Günümüzde
kıymetli taşlar için kullanılan bu ölçü sadece 0,2 gram ediyor ki; bu da bir
keçiboynuzu çekirdeği kadar.
Söz
eski ağırlık birimlerinden açılmışken sırada bir de ‘Dirhem’ var.
Osmanlı
döneminin ağırlık birimlerinden biri olan dirhem sadece 3,2 gram geliyor. Yani 16
tane keçiboynuzu çekirdeği 1 dirhem yapıyor. Bu nedenle sarraflar dirhemden daha
hassas ölçümler için keçiboynuzu çekirdeğini kullanmış.
Peki
o zamanlar basılan değerli altın sikkeler yani günümüzün altın liraları ise ne
kadar geliyormuş dersiniz?
Tam
İKİ dirhem BİR çekirdek; yani 33 KEÇİBOYNUZU.
Şimdi
daha iyi anlıyorum; kıyafetine özen gösteren albenili kişilerden söz edilirken;
‘’İki dirhem bir çekirdek giyinmiş." sözünün ne amaçla kullanıldığını.
İster
küçük olsun, ister büyük edinilen her bilgi benim en değerli hazinem. Yazarak paylaşmak
ise sonsuz mutluluğum.
Vesile
olanlara sonsuz teşekkürlerimle.
Sevgiyle
kalın.
Belgin
ERYAVUZ
16.08.2017
Kaynaklar:
http://kiris.com.tr; https://www.focagazete.com/memlekette-neler-oluyor-neler-yasar-eyice.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder