HANGİSİ HANGİSİ? (2/3)

James Murray o yoğun yıllarda, projenin bir an önce bitirilmesi konusunda otoriterler tarafından sürekli sıkıştırılır. Uyarılar, baskılar ve hatta yer yer tehditkar davranışlar arasında çalışmaya devam eder.

Ancak titizliği ve ekipçe her bir sözcük üzerinde günlerce süren uğraşları oldukça yavaş ilerlemelerine sebep olur.

Durumun farkındadırlar. Bunun için İngiliz halkından, kullandıkları sözcük ve deyimleri kendilerine mektupla ulaştırmaları için yardım talep ederler.

Kısa sürede oluşan gönüllünün, ülkenin dört bir yanından gönderdiği binlerce mektup sayesinde moralleri yerine gelir.

İlk birkaç sene bu itici güçle epey yol alırlar ama bir süre sonra gönüllülerden gelen mektuplar kesilir. 

Tek bir kişi dışında.

O gönüllü topluluğu arasındaki o özel kişi; diğerleri gibi sadece 1-2 sene değil; tam 20 sene boyunca yeni sözcük ve deyim içeren mektupları Murray’e göndermeyi sürdürür. Üstelik on binlerce İngilizce sözcüğün kökünü, anlamını sözcüğü kullanan yazarlardan yaptığı alıntılarla beraber.

Editör James Murray ve ekibi; bu büyük destekle; yıllar süren zorlu yolculuğun nihayet sonuna gelir. Merakla beklenen sözlük tamamlanır. Aradan ise tam 70 sene geçmiştir.

James Murray, bir anlamda tüm hayatını bu sözlük uğruna harcamıştır. Özverili çabası sonunda dokuz üniversiteden fahri doktora unvanı alır. İngiliz Kraliyeti tarafından ise “Sir” unvanı ile onurlandırılır.

Tek bir amaca adanan koca bir ömür var karşımızda. Evinden, eşinden, çocuklarından uzak değilse de apayrı geçen devasa zamanlar. Hiçbir başarı kolay elde edilmiyor.

Eline sözlüğün ilk baskısını aldığında; ilk iş olarak kendisine 20 sene boyunca eşlik eden, yardımlarını esirgemeyen gizemli adamı ziyarete gider. Birbirlerini sadece sözcükler aracılığı ile tanıyan, daha önce hiç karşılaşmamış olan iki özverili kalbin buluşması olacaktır bu.

Ama nasıl?

James Murray elindeki adresle gizli destekçisinin yaşadığı yere vardığında adeta şok olur.

Neden mi?

Çünkü sözcüklerin ve dilin tüm inceliklerini rahatça paylaştığı, zaman zaman akıl danışıp destek aldığı adam bir akıl hastanesindedir. O hastanenin en uzun soluklu hastasıdır üstelik.

Bir yanda okul eğitimini tamamlamayan, ancak geçen yıllar içindeki özverili çalışmalarından dolayı profesör unvanını alan akıllı, sabırlı, azimli bir adam.

James Murray.

Diğer yanda asıl mesleği doktorluk olan, son derece iyi eğitimli, iyi yetişen ancak zorlu hayat sınavında yıpranan ve bir şekilde yolu akıl hastanesine düşen bir başka adam.

William Chester Minor.

Akıllı ve deli karşı karşıya gelirler.

Birbirlerine kardeş olacak kadar benzemeleri ise belki de hayatın bir başka sürprizidir onlara. (devamı3/3’de)

Sevgiyle kalın.

Belgin ERYAVUZ

23.09.2020