8 Ekim 2017 Pazar

33 KEÇİBOYNUZU ÇEKİRDEĞİ

Nam-ı diğer ‘İKİ DİRHEM BİR ÇEKİRDEK’

Yaklaşık 5000 yıldan beri bilinen bir meyve keçiboynuzu.

Sıra dışı.

Tatlımsı tadı ile özel.

Üstelik enerjisi oldukça yüksek.

Görüntüsünden dolayı keçiboynuzu ismini almakla beraber birçoğumuz tarafından ‘harnup’ olarak da biliniyor.

Uzun ömürlü ağaçların meyve vermesi tam 15 yılı buluyor. Çiçekleri ise oldukça kötü kokuyor.

Latince ismi ‘Ceratonia siliqua.’ 

Yakup peygamberin çölde ekmek yerine tükettiği bir meyve olduğu için; “Yakup Peygamberin Ekmeği” anlamına gelecek şekilde;

İngilizce ‘Carob, St.John’s Bread, Locust bean.’
Almanca ‘Johannisbrot’ şeklinde kullanılıyor.

Akdeniz ülkelerinin bu güzel bitkisinin kendisi kadar ÇEKİRDEKleri de sıra dışı ve özel.

Hele hele 33 tanesi bir araya geldi mi özelliği daha da artıyor. Yazımın başlığına konan 33 KEÇİBOYNUZUnun da öyküsü de böyle başlıyor.

Neden mi?

Çünkü keçiboynuzu çekirdekleri, doğada gerek ağırlık gerek hacim olarak herhangi bir değişime uğramıyor.

Bu oldukça sert çekirdeklerin her biri tam tamına 200 miligram (0,2 gram) geliyor.
Bu ölçü dünyanın her yerinde AYNI.

Yani 5 tane keçiboynuzu çekirdeği TAM 1 gram geliyor.

Çok eski yıllarda bulunan bu özellik; sarrafların değerli madenleri ve kıymetli taşları hassas olarak tartmasında keyifle ve güvenle kullanılmış.

Hepimizin bildiği ‘Karat’ sözcüğü ise keçiboynuzunun Latince ismi olan “Ceratonia” dan türetilmiş. Arapça ismi ‘karrat’. Günümüzde kıymetli taşlar için kullanılan bu ölçü sadece 0,2 gram ediyor ki; bu da bir keçiboynuzu çekirdeği kadar.

Söz eski ağırlık birimlerinden açılmışken sırada bir de ‘Dirhem’ var.

Osmanlı döneminin ağırlık birimlerinden biri olan dirhem sadece 3,2 gram geliyor. Yani 16 tane keçiboynuzu çekirdeği 1 dirhem yapıyor. Bu nedenle sarraflar dirhemden daha hassas ölçümler için keçiboynuzu çekirdeğini kullanmış.

Peki o zamanlar basılan değerli altın sikkeler yani günümüzün altın liraları ise ne kadar geliyormuş dersiniz?

Tam İKİ dirhem BİR çekirdek; yani 33 KEÇİBOYNUZU.

Şimdi daha iyi anlıyorum; kıyafetine özen gösteren albenili kişilerden söz edilirken; ‘’İki dirhem bir çekirdek giyinmiş." sözünün ne amaçla kullanıldığını.

İster küçük olsun, ister büyük edinilen her bilgi benim en değerli hazinem. Yazarak paylaşmak ise sonsuz mutluluğum.

Vesile olanlara sonsuz teşekkürlerimle.

Sevgiyle kalın.
Belgin ERYAVUZ

16.08.2017





Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...