SADECE DÖRT RAKAM (2/2)

Ulaştığımız sayı 6264 idi.

Rakamları büyükten küçüğe doğru sıralayalım 6642.

Ardından küçükten büyüğe doğru sıralayalım 2466.

Farkını alalım 6642 – 2466 = 4176.

Bir dakika. Bu sayı bize bir şeyler hatırlatıyor sanki.

Rakamları büyükten küçüğe doğru sıralayalım 7641.

Ardından küçükten büyüğe doğru sıralayalım 1467.

Farkını alalım 7641 – 1467 = 6147.

İşte bulduk.

Sıkılmadan devam etmenin ve sonunda başarmanın gülümsemesi yakışır dudaklara bilirim.

İsterseniz bir yandan gülümseyelim, bir yandan başka bir sayı ile denememizi sürdürelim.

Bana kalırsa ben defalarca yapabilirim. Sayılarla uğraşmak çok keyifli; ancak sizi sıkmaktan korktuğum için son bir kez daha deneyelim istedim.

Bir başka özel sayı seçelim istedim yine.

Örneğin Atamızın Samsun’a ayak bastığı sene olsun 1919.

Rakamları büyükten küçüğe doğru sıralayalım 9911.

Ardından küçükten büyüğe doğru sıralayalım 1199.

Farkını alalım 9911 – 1199 = 8712.

Artık adımları ezberlediğimizi düşünüyorum ve kısaca yazıyorum.

8721 - 1278 = 7443.

7443 – 3447 = 3996.

9963 – 3699 = 6264.

6642 – 2466 = 4176.

7641 – 1467 = 6174.

Sonuçta içiniz rahat olsun.

Hangi dört basamaklı sayıyı seçersek seçelim sonuç değişmiyor.

Hep aynı sabit rakam karşımıza çıkıyor.

Kaprekar sabiti.

Bu gizemli sayıya ilk ulaşan matematikçi bir Hintli.

İsmi Dattatreya Ramchandra Kaprekar.

1949 yılında Hindistan’da düzenlenen bir matematik konferansında bu keşfini ilk defa açıklar. Başlarda pek ilgi çekmez. Hatta gereksiz bir çalışma yaptığını düşünenler tarafından aşağılanır.

Ta ki 1970 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nin en eski ve popüler bilim dergisi olan Scientific American’da hakkında bir makale kaleme alınana değin.

Bugün dünya genelindeki tüm matematikçiler tarafından kabul gören bu çalışma için çoğu kişi ‘esrarengiz’ tanımlamasını kullanıyor.

Sonuçta tüm dört basamaklı sayılar; rakamların tümü aynı olMAdığı sürece; en fazla yedi adımda 6174 sayısını veriyor.

Eğer vermediği bir durumla karşı karşıya kalırsanız; mutlaka bir yerlerde hesaplama hatasını aramak gerekiyor.

Bu keşiften sonra Kaprekar sabitinin üç basamaklı sayılar için de bir benzeri olduğu bulunmuş.

O gizemli üç basamaklı sayı hangisi derseniz işte karşınızda.

495.

Korkmayın başka işlem yapmayacağım.

Son olarak matematik uzmanları bu tür sabitlerin sadece üç ya da dört basamaklı sayılarda olduğunda hemfikir.

Hatta bu özel sayıyı temel alan Hintli bir firma; kırsal yörelerdeki okullar için renkli bir oyun da geliştirmiş. Amaç elbette matematiği sevdirmek, sayıların büyülü dünyasına adım atmalarını sağlamak.

Bugün biraz beyin jimnastiği yaptık beraberce. Bana katıldığınız için teşekkürler.

Sevgiyle kalın.

Belgin ERYAVUZ

14.07.2022

Kaynaklar: https://www.bbc.com; https://akilfikir.net.