ANITSAL BİR TABLO

Bir savaş sonrası yapılır.

Günümüzde en büyük savaş karşıtı tablo olarak kabul edilir.

Savaşın karanlık yüzünü, acımasızlığını göstermek adına sadece siyah ve gri tonlar kullanılır. Çünkü saflığın timsali beyaz ile diğer renkler yok olup gitmiştir ressamın nazarında.

Kübizm sanat akımının perspektifiyle çizilir.

Birçok figür yer alır.

Boyutları alışılmışın dışında, 776 cm eninde ve 349 cm yüksekliğinde tasarlanır.

Yapım tarihi 1937 yılını gösterir.

Tablo ismini İspanya’da bombaların hedefi olan bir kasabadan alır.

GUERNICA.

Adeta yerle bir edilen, üç gün boyunca süren yangınlarla 1600 kişinin hayata veda ettiği; İspanya’nın kuzeyindeki Bask bölgesinde bulunan bu kasabanın bombalanması dünyayı şaşkınlığa uğratır.

Çünkü İspanya İç Savaşı sırasında çoğunluğu Nazilere ait 28 bombardıman uçağının; 26 Nisan 1937 tarihinde İspanya'daki o kasabayı hedef alması; Avrupa'da sivillere yönelik gerçekleştirilen ilk büyük hava saldırısı olarak kabul edilir.

Yapılan açıklamaya göre, beş bin nüfusa sahip Guernica kasabasında sivil can kaybı en az 1654, yaralı sayısı ise 889’dur.

Haberin yayınlanmasının ardından tabiri yerindeyse yer yerinden oynar.

O sıralarda İspanya Hükümeti; ülkesinden uzakta Paris’te sürgünde bulunan Pablo Picasso’dan; Paris Dünya Fuarı’nda sergilenmek üzere bir tablo yapmasını ister.

İnsanlığın adeta yok edildiği olayı gazeteden öğrenen Picasso; o ana kadar süregelen kararsızlığına son noktayı koyar.

Ülkesinin yaşadığı acıyı bütün dünyaya göstermek, binlerce masumun yok edildiği o saldırıyı unutturmamak adına Guernica tablosunu yapmaya karar verir.

Savaşın acımasız yüzünü ve yaşananları en iyi şekilde aktarmak adına Haziran 1937 yılında Paris’teki evinde tablosuna başlar. Önündeki devasa tuval üzerine yağlı boya ile adeta duygularını aktarır. Her bir detayında hüznü, sessiz haykırışları, kalp kırıklığını, gözyaşlarını kısacası acıyı aktarır.

Tam 3 hafta gibi kısa bir sürede de tamamlanır bu devasa tablo.

Kübizm sanatının en güzel izlerini taşıyan tabloda yer alan semboller, bakıldığında insan duygusunu ele geçirecek kadar çarpıcı tasarlanır.

Eleştirmenlere göre genelinde insanda kaçma hissi uyandıran tablonun detaylarında kızgın bir boğa figürü; kaybettiği yavrusuna sarılmış acılı bir anne; mızrak darbesi almış acı çeken bir at; kolunu kaybeden adamın kılıcında filizlenen ve umut aşılayan bir çiçek; göz şeklinde bir ampul çizimi; elinde gaz lambası tutan kadın figürü; kanadı ile zeytin dalı tutan bir güvercin ile geleceğe umut tutan bir açık kapı figürü yer alır.

Picasso'nun başyapıtlarından biri olarak kabul edilen bu ünlü tablo, Madrid'deki Kraliçe Sofia Ulusal Sanat Müzesi’nde sergilenmek üzere yerini alır.

Hatta bir anektoda göre; Picasso sergisi sırasında Guernica tablosunu kendisinin yapıp yapmadığını soran bir Alman generaline, eseri yapanların aslında onlar olduğunu sert bir dille söylediği, notuna rastlanır.

Aradan geçen yıllar içinde ne yazık ki insanoğlu içindeki kötülüğü beslemeye devam ettiği ve bir nebze olsun iyileştiremediği için; günümüz dünyasında da acımasızlık ve haksızlık tarih sayfalarını doldurmayı sürdürüyor. Yaşanan trajik olaylardan ders alınmıyor ve her defasında duygular sınanmaya devam ediyor.

Dileğim o ki barışın ve sevginin iyileştirici gücü hepimizi ve bütün dünyayı sarsın.

Sevgiyle kalın.

Belgin ERYAVUZ

02.01.2025

Kaynaklar: https://sanatkaravani.store; https://tr.wikipedia.org; https://www.tablohane.com.