BU TAŞLAR ADETA CANLI (2/2)

Şimdi sırada yürüyen taşlar var.

Bunun için rotamızı Amerika’da California çöllerine çeviriyoruz.

Neden mi? Ölüm Vadisi Doğa parkında hareket eden, hatta yürüyen kayalarla karşılaşmak için.

Bir yanda 3000 metre yükseklikte dağlar; diğer yanda okyanus seviyesinden 86 metre aşağıdaki Badwater Havzası ile oldukça tehlikeli bir yerdeyiz şimdi. Volkanik kraterler de cabası.

Bu vahşi yerde iklim kışın aşırı soğuk. Ani selleri ve fırtınaları meşhur. Yazın ise aşırı sıcaklık var. Öyle ki turistler için yer yer uyarı tabelalarına rastlamak mümkün.

Bu ani hava değişimleri; bir heykeltıraşın taşını yontması gibi kayalarla oynamış. 

Sonuçta değişik formlarla görenleri büyüleyen pek çok kaya günümüze taşınmış.

Ünlü bir şato, vahşi çiçekler ve iklime alışkın hayvanları ile kendi halinde bir bölge burası.  Her yıl neredeyse 1 milyondan fazla yerli ve yabancı turistin ziyaretine sahne oluyor. Özellikle her akşam izlenen gün batımının renkleri ve kayaların albenisi turistlerin anılarında hoş bir yer ediniyor.

Ağırlığı zaman zaman 300 kiloyu bulan ve düz çölde kumun üzerinde yüzlerce metre yürüyen taşların gizemi ancak on yıllarda çözülmüş. Elbette bu hareket birden bire olmuyor. Yıllara yayılmış durumda. Yani gözle izlemek mümkün değil. Ancak biz mühendislerin akışkanlar mekaniği bilgimizle izahı kolay. Deneyler ve incelemeler yıllarca sürmüş haliyle.

Kış mevsiminde bölgeyi kaplayan buzlu su rüzgarında etkisiyle kayaları yavaşça hareketlendiriyor. Sert kayaların zeminde bıraktığı izler; buzlu su çekilince ortaya çıkıyor. Seneler süren deneyler sonunda; bazı kayaların sadece 1-2 santim, bazılarının ise 65 metre kadar hareket ettiği tespit edilmiş.

Ancak bu hareket yazın değil, kışın oluyor. Belli bir düzen ve yol izlemiyor. Şimdi sıkı durun. Hareket eden ve çapı sadece 6.4 cm. olan en küçük kaya; bir kış mevsiminde tam tamına 260 metre yol almış.

Elbette bu harekete sebep olan pek çok etken var. Soğuk hava, rüzgar hızı, ortamın basıncı, yüzey sürtünmesi, su yükselmesi, suyun kalitesi, kayanın kütlesi, hacmi, yoğunluğu akla ilk gelenler.

Pek çok bilim adamını hala şaşırtmaya devam eden taşlarla ilgili deneylere hala devam edildiği de edinilen bilgiler arasında. Ne diyelim daim olsun. Olsun ki bizler de her defasında doğaya hayran olmanın tadına varalım.

Sevgiyle kalın.

Belgin ERYAVUZ

15.09.2015

NOT: Bu ilginç kayalardan Sn. Levent Gözaçan ve Secret grubu sayesinde haberdar oldum. Katkıda bulunan herkese sonsuz teşekkürlerimle.

Kaynaklar: http://www.yaklasansaat.com; http://www.wonderfulromania.ro; http://www.evrimagaci.org; http://www.amerikaninsesi.com.